Malatya’da STK’ların Siyasetle İlişkisi ?

Sivil toplum kuruluşları (STK), toplumdaki çeşitli sorunlara çözüm önerileri geliştiren, kamuoyunu bilgilendiren ve toplumsal fayda sağlamak amacıyla faaliyet gösteren bağımsız yapılar olarak tanımlanır.

Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünde sivil toplum kuruluşları, “Toplumdaki çeşitli sorunları bağımsız olarak ele alıp kamuoyunu bilgilendirme ve aydınlatma görevi yapan, öneriler sunan her türlü birlik, sivil toplum örgütü” olarak tanımlanmıştır.

Bu tanımda öne çıkan en önemli unsur, sivil toplum kuruluşlarının "bağımsız" bir şekilde faaliyet göstermeleri gerektiğidir.

Ancak, Malatya gibi şehirlerde bu bağımsızlık anlayışının zayıfladığı ve STK'ların çoğunun siyasallaşarak bağımsızlık ilkesini ihlal ettiği gözlemlenmektedir.

Malatya'da, resmi verilere göre yaklaşık 4.000 dernek bulunmaktadır. Bununla birlikte, faal olarak görev yapan dernek sayısı, bu toplamın yalnızca yüzde 10’u civarındadır. Bu da yaklaşık 400 aktif derneğe tekabül etmektedir.

Ancak, bu derneklerin çoğunun temel amacının, toplumun ortak çıkarlarını savunmak ve bağımsız bir şekilde toplumsal sorunlara çözüm önerileri getirmek olduğu söylenemez.

Zira Malatya'da, çoğu sivil toplum kuruluşunun, bir ideolojinin veya siyasi partinin güdümünde hareket ettiği ve bağımsızlık ilkesinden sapıldığı görülmektedir.

Malatya’daki sivil toplum yapılanmasındaki siyasallaşma, bazen o kadar belirginleşiyor ki, dernek başkanları kendilerini siyasi parti savunucuları olarak görüp, derneklerinin faaliyet alanlarını siyasi amaçlarla şekillendirebiliyorlar.

Bu durum, derneklerin, toplumsal sorunlara çözüm aramak yerine, yalnızca belirli bir siyasi görüşün ya da ideolojinin temsilcisi haline gelmelerine neden olmaktadır.

Birçok dernek, adeta siyasi partilerin arka bahçeleri gibi işlev görmekte, bu da sivil toplumun temel işlevini yerine getirmesini engellemektedir.

Derneklerin siyasallaşması, toplumun farklı kesimlerinin çıkarlarını temsil etme görevini ihlal ederek, sadece belirli bir grup ya da ideolojinin sesini duyurmasına yol açmaktadır.

Sivil toplum kuruluşlarının siyasete angaje olması, başka şehirlerde de zaman zaman gözlemlenebilse de, Malatya’da bu durumun daha belirgin olduğu söylenebilir.

Malatya'da, STK'lar genellikle siyasetin etkisi altında şekillenmektedir. Diğer şehirlerde, sivil toplum kuruluşları daha çok bağımsız bir şekilde toplumsal fayda sağlamaya odaklanırken, Malatya'da bu bağımsızlık ilkesinin ihlal edilmesi sıkça karşılaşılan bir durumdur.

Malatya'daki sivil toplum kuruluşlarının büyük bir kısmı, özellikle belirli siyasi partilerin ve ideolojilerin etkisi altında faaliyet göstermekte, bu da toplumun genel çıkarlarını savunma adına yapılan tüm çalışmaları sekteye uğratmaktadır.

Sivil toplumun bağımsızlığı, sadece ideolojilerden uzak durarakta sağlanmaz; aynı zamanda bu kuruluşların toplumsal yarar sağlama amacına odaklanmalarını gerektirir.

Ancak, Malatya'da sivil toplum kuruluşlarının çoğu, yalnızca belirli bir siyasi partinin ya da grubun çıkarlarını savunarak bu amacından sapmaktadır.
Bu da, hem sivil toplum kuruluşlarının etkinliğini hem de toplumsal sorunlara dair çözüm önerilerinin çeşitliliğini engellemektedir.

Sonuç olarak, Malatya’daki sivil toplum yapısının, sağlıklı bir işleyişe kavuşabilmesi için bağımsızlık ilkesine dayalı bir dönüşüm sürecine girmesi gerekmektedir.

Sivil toplum kuruluşlarının, yalnızca toplumun genel çıkarlarını savunarak, ideolojilerden ve siyasetten bağımsız bir şekilde faaliyet göstermeleri gerektiği açıktır.

Bu bağımsızlık, hem toplumsal sorunların daha etkin bir şekilde ele alınmasını sağlar hem de toplumun farklı kesimlerinin seslerinin duyulmasına olanak tanır.

Malatya’daki sivil toplum yapılanmasında, bu ilkelere dayalı bir değişim ve dönüşüm sürecinin başlaması, şehrin toplumsal kalkınmasına önemli katkılar sağlayacaktır.

Bayram Güder